Jak być instruktorem w zabawach Twojego dziecka

Im więcej okazji będzie miało Twoje dziecko by przebywać z rówieśnikami tym bardziej będzie czuło się komfortowo w ich obecności. Ale zwykłe zaproszenie innego dziecka na zabawę do Waszego domu może nie wystarczyć. Musisz przejąć inicjatywę w aranżowaniu zabaw Twojego dziecka. Następne trzy rozdziały tej książki pokażą Ci jak to zrobić.

W tym rozdziale dowiesz się o wszystkich rzeczach jakie możesz zrobić by zabawa Twojego dziecka z rówieśnikiem była była wartościowa. Wiele z tych rzeczy możesz zrobić zanim kolega Twojego dziecka zapuka do Waszych drzwi.

Trzy składowe bycia instruktorem w zabawie Twojego dziecka

Zanim zaprosisz inne dzieci do domu żeby bawiły się z Twoim dzieckiem to pomóż mu czuć się komfortowo w towarzystwie innych dzieci. Może to oznaczać zabieranie dziecka do takich miejsc jak plac zabaw, park, zoo czy nawet restauracja. Kiedy spotkacie inne dzieci w takich miejscach to pokaż dziecku jak można się zachować (uśmiechać się i witać z innymi dziećmi).

Kiedy nabierzesz przekonania, że już nadszedł odpowiedni czas, żeby zaprosić inne dzieci do Twojego domu to wtedy będziesz musiała pełnić bardziej aktywną rolę w zabawie. Myśl o sobie jak o instruktorze, który powinien wkraczać do akcji kiedy jest taka potrzeba oraz jedynie stać z boku kiedy jego pomoc jest zbyteczna. Trzy składowe, na których opiera się Twoje bycie instruktorem to:

• Zaaranżowanie zabawy
• Stanie z boku (kiedy Twoja pomoc nie jest potrzebna)
• Wkraczanie do akcji (kiedy Twoja może być pomocna)

Drugi i trzeci punkt będzie tematem kolejnego rozdziału. W tym rozdziale skoncentrujemy się na pierwszym punkcie.

Zaaranżowanie zabawy

Dobry plan to postawa. Kiedy planujesz wspólną zabawę to wiele rzeczy możesz wykonać zanim jeszcze rówieśnicy Twojego dziecka zjawią się w progu. Wszystkie Twoje działania mają na celu sprawić by zaaranżowana zabawa była jak najbardziej owocna dla Twojego dziecka.

Odpowiedni przyjaciel dla Twojego dziecka

Podczas szukania odpowiedniego przyjaciela dla zabaw Twojego dziecka powinnaś sobie zadać następujące pytania:

• Czy dzieci lubią siebie nawzajem?
• Czy dzieci mają wspólne zainteresowania?
• Czy to drugie dziecko będzie się chęcią bawiło z Twoim dzieckiem? I odwrotnie.

Pierwszy przyjaciel, z którym będzie się bawiło Twoje dziecko powinien być bardzo przyjacielski i otwarty. Oznacza to, że to dziecko powinno pozytywnie reagować na pomysły Twojego dziecka, interesować się tym samym co Twoje dziecko i umieć podtrzymywać wspólną zabawę. W gruncie rzeczy chodzi o to, żeby Twoje dziecko czym jest sukces w kontaktach społecznych. Zabawa z otwartym dzieckiem, które jest bardzo społeczne daje Twojemu dziecku model, na którym można się wzorować i który warto naśladować.

Jeśli potrzebujesz pomocy w dobraniu odpowiedniego rówieśnika w do wspólnej zabawy to zapytaj innych osób, które mają wpływ na życie Twojego dziecka (nauczyciela w szkole lub opiekunki do dziecka). Przedyskutuj z nimi Twoją decyzję.

W następnej części tego rozdziału przyjrzymy się trochę uważniej niektórym aspektom, które powinny być wzięte pod uwagę w doborze odpowiedniego rówieśnika do wspólnej zabawy.

Ilu rówieśników we wspólnej zabawie

Na początek najłatwiej będzie Twojemu dziecku bawić się tylko z jednym rówieśnikiem. Kiedy Twoje dziecko będzie potrafiło stworzyć silną wieź z jednym lub dwoma rówieśnikami to prawdopodobnie będzie już gotowe na zabawę w grupie.

A co z rodzeństwem?

Rodzeństwo potrafi być wspaniałym pierwszym przyjacielem Twojego dziecka. Poprzez wspieranie więzi pomiędzy rodzeństwem uczysz swoje dzieci budowania relacji trwających całe życie. Twoje dzieci mają bardzo dużo wspólnego chociażby przez to, że muszą dzielić wspólną przestrzeń, zabawki oraz wspólnie spędzają czas.

Niech nie zrażają Ciebie kłótnie rodzeństwa. Nawet najlepsi przyjaciele często nie zgadzają się w wielu kwestiach. Zdenerwowany brat lub siostra mogą sporo nauczyć drugą osobę, zwłaszcza jak respektować punkt widzenia drugiej osoby. Jeśli Twoje dziecko "przećwiczy" w warunkach domowych jak rozwiązywać problemy pojawiające się w relacjach to będzie lepiej przysposobione aby zawiązywać i utrzymywać przyjaźnie.

W jakim wieku powinni być przyjaciele Twojego dziecka?

Istnieją różne powodu dla których Twoje dziecko może czerpać korzyści zarówno z zabaw ze starszym jak i z młodszym dzieckiem. Jeśli Twoje dziecko ma znaczące trudności w kontaktach społecznych z innymi dziećmi to dobrym rozwiązaniem może być znalezienie mu partnera do zabaw który jest rok lub dwa młodszy. Młodsze dziecko będzie widziało w Twoim dziecku osobę do naśladowania sprawiając, że Twoje dziecko będzie czuło się bardziej jako lider w tej relacji. Z czasem, kiedy Twoje dziecko stanie się bardziej społeczne, jego koledzy będą bardziej zbliżenie do niego wiekiem.

Z drugiej strony starsze dziecko może służyć jako model zachowań dla Twojego dziecka. Na podstawie obserwacji Twoje dziecko będzie uczyło się jak używać języka w zabawie i jak rozwiązywać problemy. Bez względu na to w jakim wieku będzie przyjaciel Twojego dziecka to najważniejsze jest wzajemne nastawienie jakie te dzieci będą miały wobec siebie.

Czy to ważne, czy partnerem Twojego dziecka będzie chłopiec czy dziewczyna?

Badania wskazują, że mali chłopcy i małe dziewczynki bawią się i rozmawiają w specyficzny dla siebie sposób. Z uwagi na tę różnorodność Twoje dziecko powinno docelowo bawić się z rówieśnikami obojga płci, aby móc nauczyć się różnych rzeczy. Wiedza na temat w jaki sposób bawią się chłopcy i dziewczynki może pomóc Ci dobrać odpowiedniego kompana do zabaw Twojego dziecka na wczesnym etapie budowania relacji społecznych przez Twoje dziecko.

Chłopiec jako przyjaciel

Ogólnie rzecz biorąc chłopcy nie poświęcają zbyt wiele uwagi na dopasowywanie się do uczuć innych osób w trakcie zabawy. Chłopcy spędzają dużo czasu na zabawach ruchowych a wiele rozmów które prowadzą chłopcy dotyczy planowania przyszłych zabaw. Dla przykładu, oni mogą rozmawiać o tym jak będą chcieli zbudować zamek, w jaką grę będą grali lub co zrobią z rzeczy, których im nie wolno robić.

Robienie rzeczy na zmianę bardzo często w wykonaniu chłopców sprowadza się do tego kto będzie teraz przywódcą lub współzawodnictwa z demonstrowaniem swojej lepszości. Zawody w stylu "ja jestem szybszy niż ty" są bardzo częste wśród chłopców. Wśród chłopców jest rzeczą naturalną kiedy każdy chce być przywódcą i nie zamierza dawać żadnych wyjaśnień dla swoich rozkazów. Chłopcy nie czują potrzeby wyjaśniać dlaczego są od innych silniejsi, szybsi czy mądrzejsi. Po prostu są.

Aby zdobyć uznanie w oczach kolegów chłopcy są w stanie powiedzieć jakieś brzydkie słowo lub zrobić coś niedozwolonego. Dobre maniery zazwyczaj nie są ważne dla chłopców w wieku przedszkolnym. Kiedy chłopcy czegoś chcą są w stanie kogoś popchnąć lub coś mu odebrać. Kiedy chłopcy bawią się z dziewczynkami to zazwyczaj zachowują się grzeczniej.

Dziewczyna jako przyjaciółka

Dziewczyny, w przeciwieństwie do chłopców, są bardziej zainteresowane współdzieleniem się uczuć i przemyśleń. Spędzają dużo czasu na rozmowach o tym kogo lubią i kto ich lubi. Często też ich ulubionym tematem rozmów są wspólne przeżycia jak np.: impreza urodzinowa.

Wybierz miejsce i czas

Aby mieć pewność, że Twoje dziecko będzie spięte z uwagi na nowe otoczenie to lepiej zaproś kolegę Twoje dziecka do swojego domu. Jeśli pierwsze tego typu spotkanie odbywa się w Twoim domu to jesteś w stanie na nie wpłynąć. Oznacza to, że możesz np.: pochować większość zabawek, które mogłyby przesadnie rozpraszać dzieci. Możesz też starać się tak to zaaranżować żeby dzieci przebywały w jednym miejscu i możliwości ich wspólnej zabawy były jak największe. Kiedy już dziecko nie będzie miało problemów ze wspólną zabawą z rówieśnikami we własnym domu to możesz się pokusić o wysłanie go do domu jego kolegi. Twoje dziecko powinno umieć się bawić także poza swoim domem.

Staraj się zaplanować pewne rzeczy na długo przedtem zanim dzieci się spotkają. Miej na uwadze, że nie jest prawdą, że im dłuższe spotkanie tym lepiej. Czasem lepiej jest zakończyć spotkanie jeszcze wtedy kiedy dzieci bardzo dobrze się bawią. W ten sposób dzieci zachowają dobre wspólne wspomnienia o zabawię i będą chciały ponownie się spotkać. Generalnie nie wiadomo jak długo będzie trwała dobra zabawa, ale wydaje się, że rozsądną propozycją jest aby pierwsze spotkanie nie trwało dłużej niż godzinę, dwie. W związku z powyższym lepiej zawczasu ustalić o której rodzice tamtego dziecka przyjadą go odebrać.

Zabawy według określonych reguł i spontanicznie spędzany czas

Czasami najlepsza zabawa wychodzi wtedy kiedy się niczego nie planuje. Piękno tej zabawy bierze się ze spontaniczności. Kiedy dzieci nie mają narzuconych żadnych reguł to często wymyślają coś ciekawego razem.

Dopilnuj więc tego, żeby Wasze dzieci miały czas na taką spontaniczną zabawę. Taka zabawa przydaje się szczególnie na początku, kiedy dzieci dopiero się poznają. Najważniejszą rzeczą jaką Twoje dziecko musi się dowiedzieć o drugim dziecko jest to, że fajnie jest się z nim bawić.

Jednym ze sposobów na taką spontaniczną zabawę jest wyciągnięcie zabawek na początku spotkania i obserwowanie co się będzie działo bez naciskania na jakąś konkretną zabawę. Można też wyjść z dziećmi na podwórko, na którym zapewne zaraz zaczną się bawić w berka. Nawet wspólne oglądanie filmu czy wspólne jedzenie można potraktować jako taki czas na spontaniczną interakcję.

Zabawa według określonych reguł pociąga za sobą mniejszą możliwość swobodnej interakcji. Podczas takich zabaw także powinniśmy oczekiwać, że dzieci będą ze sobą rozmawiać i bawić się razem. Jak zobaczymy podczas dalszej lektury niektóre zabawki sprawiają, że wzajemna interakcja jest łatwiejsza lub umożliwiają w naturalny sposób zabawę na zmianę. Tak naprawdę prawie każdą aktywność można przy odrobinie inwencji zamienić z pouczającą, wspaniałą, interaktywną zabawę.

Zabawy zespołowe

Najlepszymi zabawami, które w naturalny sposób prowokują mnóstwo konwersacji i popychają dzieci do wspólnej zabawy są gry zespołowe. Najlepiej jeśli każde z dzieci ma swój udział w osiągniętym sukcesie. Poniżej prezentujemy kilka przykładów takich zabaw:

• Wspólne przygotowywanie posiłków: kanapek, soku, deseru. Każde z dzieci ma swoją część pracy do wykonania. Dla przykładu, jedno dziecko może zagotować mleko i drugie może nasypać czekolady do garnka.
• Pieczenie ciastek.
• Budowa zamku z poduszek lub klocków. Kiedy już dzieci zbudują taki zamek to mogą przez niego skakać.
• Odgrywanie wymyślonej historyjki.

Nawet układanie puzzli lub sortowanie kształtów może być fajną zabawą zespołową jeśli dobrze się to przemyśli. Dla przykładu jedno dziecko może trzymać puzzle i trzeba mu mówić czego się potrzebuje. Drugie dziecko układa puzzle i stara się opisać brakujący mu w danej chwili element.

To w jaki sposób pokażesz dzieciom w co teraz maja się bawić ma wpływ na późniejszy przebieg zabawy. Kiedy proponujesz dziecku zabawki to generalnie masz trzy opcje: nie mówić nic co można z nimi zrobić, dać tylko trochę wskazówek lub szczegółowo opisać w jakich sposób chcesz aby się dzieci bawiły. To co wybierzesz zależy w dużym stopniu od tego na jakim poziomie są umiejętności społeczne Twojego dziecka. Jeśli chcesz lepiej zrozumieć co pociąga za sobą każda z opcji to zachęcamy do dalszej lektury.

Dziecko, które nie nabyło jeszcze umiejętności społecznych

Jeśli Twoje dziecko nie ma jeszcze żadnych umiejętności społecznym to Twoim celem jest to aby Twoje dziecko potrafiło bawić się samodzielnie w pobliżu innych dzieci. Zaaranżowanie tego w taki sposób pozwala Twojemu dziecku powoli przyzwyczajać się do obecności innych dzieci. Weź jakieś zabawki, takie jak klocki czy puzzle i pozwól Twojemu dziecku robić z nimi co zechce. W dalszej części dowiemy się jak wybrać najbardziej odpowiednie zabawki.

Takie podejście może przynosić korzyści nawet dzieciom z dobrze rozwiniętymi umiejętnościami społecznymi. Nie ma tutaj nacisków aby bawić się w ściśle określony sposób więc dzieci mogą użyć całej swojej wyobraźni. Taka zabawa bez określonych reguł może jednak powodować że dzieci przez cały czas będą się bawić samodzielnie i nie zajdzie pomiędzy nimi interakcja. Jeśli Twoim celem jest to, żeby dzieci ze sobą rozmawiały to spróbuj wskazówek przedstawionych poniżej.

Dziecko, które nabyło już pewne umiejętności społeczne

Jeśli Twoje dziecko posiada już pewne umiejętności społeczne to Twoim celem jest ugruntowywanie tych umiejętności. Jeśli Twoje dziecko potrafi już przebywać w towarzystwie innych dzieci i bawić się z nimi od czasu do czasu to Twoim celem jest staranie się o to aby ten czas wydłużyć. Kiedy dziecko ma powiedziane w jaki sposób fajnie byłoby się pobawić lub co należy zrobić to jest szansa na to że Twoje dziecko będzie starać się to zrobić. To może być dobre podejście do wydłużania czasu wzajemnej interakcji pomiędzy Twoim dzieckiem a jego rówieśnikiem. Poproś dziecko aby zbudowało Ci wieżę z klocków lub ułożyło cały obrazek z puzzli. Mając takie zadanie Twoje dziecko może starać się je wykonać. Ponieważ wykonywanie tego zadania może zająć trochę czasu to dziecko będzie miało więcej możliwości na interakcję z rówieśnikiem. Bierz jednak pod uwagę, że początkowo może być bardzo skoncentrowane na zadaniu. Z czasem powinno jednak zwracać większą uwagę na otoczenie.

Dziecko, która posiada już mnóstwo umiejętności społecznych

Jeśli Twoje dziecko posiada już mnóstwo umiejętności społecznych to Twoim celem jest to aby Twoje dziecko bawiło się z innymi oraz potrafiło prowadzić z nimi dialog.

Bywa tak, że wiedząc co mamy zrobić, ale nie wiedząc jak to mamy zrobić staramy się pozyskać tę informację. Poproś więc dziecko żeby coś dla Ciebie zrobiło ale nie pokazuj mu jak to ma zrobić. Możesz starać się w podobny sposób zaaranżować zabawę Twojego dziecka i jego rówieśnika. Dzieci z zaawansowanymi umiętnościami społecznymi mogą próbować wspólnie dochodzić do tego jak rozwiązać zadane przez Ciebie zadanie.

Wspólna zabawa "na niby" też może być fajną formą wspólnego spędzania czasu oraz zacieśniania wspólnych więzi.

Wybór odpowiednich zabaw i zabawek

Duże zabawki takiej jak zjeżdżalnie, huśtawki, karuzele, trampoliny bardzo dobrze nadają się do wspólnych zabaw. Do tej grupy fajnych zespołowych zabaw możemy także z powodzeniem zaliczyć grę w piłkę nożną, kręgle, duże klocki i rysowanie (np.: kredą po chodniku).

Upewnij się, że wiesz jakie zabawy najbardziej lubi dziecko które zapraszasz. Czasem, pierwsze lody przełamuje się najlepiej zapraszając kogoś do zabawy, którą on bardzo lubi.

Dzieci, które dopiero nabierają umiejętności społecznych mogą po prostu bawić się w swoim towarzystwie niekoniecznie we wspólną zabawę. Bardziej zaawansowane społecznie dzieci mogą bawić się gry wymagające nieprzemiennych działać lub wymyślać gry samodzielnie.

Pomyśl o zaburzeniach sensorycznych Twojego dziecko. Jeśli Twoje dziecko ma niespożytą energię i potrzebuje wiele ruchu to staraj się zorganizować odpowiednie dla niego gry i zabawy.

Twoje dziecko może też chcieć bawić się zabawy w udawanie. To jakich rekwizytów potrzebujesz do tych zabaw zależy w dużym stopniu od tego jak Twoje dziecko jest wprawione w tego typu zabawach. Dziecko, które dopiero uczy się tego typu zabaw będzie raczej potrzebowało zabawek, które wielkością i kształtem przypominają prawdziwe przedmioty np.: prawdziwych rozmiarów telefon zabawka lub lalka. Im bardziej Twoje dziecko jest wprawione w tego typu zabawach tym lepiej korzysta ze swojej wyobraźni i w mniejszym stopniu potrzebuje realistycznie wyglądających zabawek. Wiele dzieci, szczególnie chłopców, uwielbia bawić się w superbohaterów. W tym celu możesz kupić lub wykonać samodzielnie miecze, tarcze i kaski. Jeśli Twoje dziecko będzie bawić się z rówieśnikiem w zabawę którą wcześniej już znało to prawdopodobnie będzie miało już gotowe kwestie, które chce powiedzieć.

Jeśli Twoje dziecko jest na takim etapie, że Twoim celem jest praca nad utrwalaniem początkowych umiejętności społecznych, ale jeszcze nie skupiasz się na wspólnym dialogu to możesz zaplanować takie aktywności, które fajnie jest robić razem. Przykładem takich aktywności może być wspólne śpiewanie, pisanie kredą po chodniku, oglądanie fotografii czy granie na instrumentach.

Gry planszowe takie jak bingo, warcaby czy Monopol mają w swoich założeniach grę na zmianę, dodatkowo często zawierają atrakcyjne, kolorowe plansze i założenia gier są często proste i intuicyjne. Generalnie, dobra gry sprzyjające interakcji nie muszą kosztować fortuny, a często nie kosztują nic. Zabawa w berka i chowanego nie kosztuje nic a jest lubiana niemal przez wszystkie dzieci. Jedną z takich ciekawych zabaw może być popularna w krajach anglosaskich zabawa "Która jest godzina panie Wilku?"

Kiedy starasz się wybierać gry planszowe lub komputerowe to staraj się aby ich zasady były jak najprostsze oraz aby interakcja pomiędzy graczami była możliwie największa. Jeśli Twoje dziecko bardzo nie lubi przegrywać to poszukaj takich gier w których nie ma zwycięzców i przegranych. Chociaż większość dzieci lubi gry komputerowe to należy mieć na uwadze, że takie gry generalnie nie sprzyjają konwersacji. W związku z powyższym gry komputerowe, nawet te grane wspólnie, należy zaliczyć do tej samej kategorii co wspólne oglądanie telewizji.

Poniżej prezentujemy kilka zasad, które uważamy, że należy mieć na uwadze planując wspólną zabawę.

• Nie dawaj zbyt wiele zabawek dzieciom w jednym czasie. Staraj się nie dawać takich zabawek, o których wiesz, że Twoje dziecko nie będzie się chciało nimi podzielić.
• Dawaj takie zabawki, który Twoje dziecko umie się już bawić.
• Ulubione zabawki Twojego dziecka miej w dwóch egzemplarzach. Posiadanie ulubionych zabawek Twojego dziecko w dwóch egzemplarzach zapobiegnie kótni o te zabawki oraz umożliwi Twojemu dziecku podpatrywanie w jaki sposób bawi się tą zabawka zaproszony kolega.
• Pomyśl o aktywnościach, które Twoje dziecko może wykonywać razem z zaproszonym kolegą. Może to być wspólne rysowanie po wielkim arkuszu papieru, lepienie plasteliną lub chociażby jedzenie przekąsek ze wspólnego półmiska.

Przedyskutuj lub przećwicz zabawę wcześniej

Kiedy chcesz zaaranżować udane spotkanie dzieciom upewnij się, że Twoje dziecko i jego rówieśnik wiedzą czego mogą się spodziewać. Możesz to zrobić poprzez wcześniejsze pokazanie dziecku w co chcesz aby ono się bawiło jak przyjdzie jego rówieśnik. Jak zaraz zobaczymy istnieją pewne rzeczy, które możesz poćwiczyć ze swoim dzieckiem samodzielnie zanim dojdzie do właściwego spotkania. Jeśli to możliwe to poinformuj rodziców zapraszanego dziecka o tym jak przygotowujesz dziecko do wspólnego spotkania po to, żeby oni też mogli ocenić czy z ich strony takie przygotowanie też będzie potrzebne.

Bez względu na to jaki masz plan co do tego w co się będą bawiły dzieci to z pewnością zabawa wypadnie lepiej jeśli ją wcześniej trochę przećwiczycie. Upewnij się, że zabawa którą zamierzasz zaproponować dzieciom jest im znana i miały już możliwość bawienia się w nią wcześniej. Dla przykładu, z pewnością będzie łatwiej szła Twojemu dziecku zabawa w restauracje jeśli miało ono wcześniej okazję się w to z Tobą bawić będąc zarówno kelnerem jak i klientem. Nie tylko Twoje dziecko będzie zaznajomione ze słownictwem potrzebnym do tej scenki, ale również będzie potrafiło wcielić się w obie role.

Dobrym pomysłem przez zorganizowaniem wspólnego spotkania jest podsłuchiwanie rozmów dzieci, po to by wiedzieć jakim językiem mówią, znać ich slang, popularne powiedzonka i zwroty. Pamiętaj jednak, że dzieci często używają dwóch typów wypowiedzi, jedna dla rówieśników, druga dla dorosłych. To co jest dobre dla dorosłych nie zawsze jest dobre dla dzieci i odwrotnie. Powiedzenie "przebij piątkę" może być bardziej odpowiednie dla dzieci niż "wykonałeś dobrą robotę". Pamiętaj, że lepiej będzie jeśli wypowiedzi Twojego dziecka będą brzmiały adekwatnie do wieku, a nie żeby brzmiały jak wypowiedzi małej dorosłej osoby.

Przedyskutuj z dzieckiem kim jest przyjaciel

Czasem przypomnienie dziecku kim jest przyjaciel pomaga mu zachować się odpowiednio do sytuacji. Poniżej przedstawiamy kilka propozycji tego w jaki sposób można opowiedzieć kim jest przyjaciel. To tylko propozycje, które wymagają zaadoptowania ich do Twojego dziecka i spersonalizowania.

Dla przykładu jeśli omawiasz z dzieckiem pierwszy punkt to postarajcie się wymienić wspólne zainteresowania Twojego dziecka i jego przyjaciela. Możecie nawet wypisać lub narysować zabawki, którymi lubicie się wspólnie bawić lub Wasze ulubione aktywności. Jeśli Twoje dziecko nie wie jakie są ulubione zabawki i aktywności zapraszanego kolego to postarajcie się zastanowić jak możecie się tego dowiedzieć.

Przedyskutuj i przećwicz wspólną zabawę z dzieckiem

Możesz przygotować swoje dziecko na wspólną zabawę z rówieśnikiem jeśli zawczasu opowiesz mu o rzeczach, które Twoje dziecko może mówić lub robić jak przyjdzie jego kolega. Zapisz na kartkach lub przygotuj obrazki dla najważniejszych rzeczy. W rozdziale 13 poznacz jak wykorzystywać takie wizualne wskazówki aby pomóc swojemu dziecku.

Zbyt wiele możliwości może sprawić, że Twoje dziecko poczuje się zagubione. Na początek wybierz jedną lub dwie możliwości, które będziesz mu przypominać. Dla przykładu jeśli będzie uczył Twoje dziecko jak być miłym dla swojego przyjaciela to możesz sporządzić taką planszę jak ta obok (tylko z mniejszą ilością możliwości), żeby mu przypominać co może powiedzieć.

Przedyskutuj z dzieckiem w jaki sposób może ono rozpoczynać wspólną zabawę

Zanim zaprosisz kogoś do domu powiedź dziecku jak może przywitać tę osobę. Staraj się zachęcić swoje dziecko, żeby to ono otworzyło drzwi i się przywitało.

Jeśli Twoje dziecko ma pewne trudności z wejściem we wspólną zabawę to zaprezentuj mu kilka sposobów jak może to zrobić. Dla przykładu, możesz mu podpowiedzieć, że może spróbować wykonywać tę samą czynność co jego kolega. Może też wyciągnąć zabawkę, o której wie, że na pewno zainteresuje jego kolegę i zaproponować wspólną zabawę. Możesz wykorzystać również pomysły przedstawione na końcu tego rozdziału. Pamiętaj jednak, że powinnaś dostosować przedstawione pomysły do indywidualnych potrzeb dziecka.

Przedyskutuj z dzieckiem w jaki sposób może on kontynuować wspólną zabawę

Żeby zdecydować co należy praktykować ważne jest aby określić co jest w danej chwili najważniejsze dla dziecka. Dla przykładu, jeśli Twoje dziecko dopiero uczy się przebywać w towarzystwie innych to powinnaś koncentrować się na pomaganiu mu w jak najdłuższym przebywaniu z kolegą ("Może pobawicie się jeszcze razem w dinozaury?"). Jeśli Twoim celem jest już nauka odczytywania myśli i uczuć innych osób to możesz starać się pobawić z zgadywanie co może podobać się lub nie koledze Twojego dziecka (tak jak na ilustracji poniżej).

Przypominamy, że możesz skorzystać z porad na końcu rozdziału.

Przedyskutuj z dzieckiem w jaki sposób może on zakończyć wspólną zabawę

Istnieje wiele popularnych zwrotów, które Twoje dziecko może starać się zapamiętać i wykorzystać podczas kończenia zabawy. Można do nich zaliczyć: "Narka", "To na razie", "Do następnego razu", "Cześć", "Do jutra" itd. Na końcu rozdziału przedstawiono kilka wizualnych plansz, które mogą pomóc Twojemu dziecku.

Rozmowy z dziećmi przed wspólną zabawą

Jak wiele zdradzisz szczegółów na temat różnych trudności z którymi spotyka się Twoje dziecko zależy całkowicie od Ciebie. Wiele dzieci akceptuje odmienność innych nie zastanawiając się nad tym ani chwili. Niemniej jednak, około piątego roku życia koledzy Twojego dziecko mogą zacząć zadawać pewne pytania dotyczące zachowania Twojego dziecka. Takimi pytaniami mogą być "Dlaczego on zawsze nosi luźnie ubrania?" lub "Dlaczego on często zatyka uszy?" lub "Dlaczego on nie zawsze odpowiada jak do niego mówię?".

Jeśli zostanie Ci kiedyś zadane takie pytanie postaraj się odpowiedzieć na nie szczerze i prosto. W odpowiedzi skoncentruj się na indywidualnych różnicach. Twoja odpowiedź może brzmieć następująco: "On odczuwa trochę inaczej inaczej niż my i dlatego ubiera takie ubrania, w których czuje się najbardziej komfortowo" lub "Obcisłe ubrania drażnią mu skórę". Jeśli chcesz odpowiedzieć na pytanie dlaczego Twoje dziecko zasłania uszy to możesz po prostu powiedzieć "On słyszy trochę inaczej niż my i pewne dźwięki są dla niego zbyt głośne. Dlatego zasłania uszy.". "Kiedy on jest skoncentrowany na jakiejś czynności to trudno jest mu usłyszeć Twoje pytanie" to dobra odpowiedź na pytanie "Dlaczego on nie zawsze odpowiada jak do niego mówię?"

Spraw by kolega Twojego dziecka był jego przewodnikiem

Czasami może zajść potrzeba by kolega Twojego dziecka był kimś więcej niż tylko kompanem w zabawie. Dla przykładu, jeśli Twoje dziecko nie zawsze odpowiada na zadane mu pytanie to może udzielić jego koledze kilku pomocnych wskazówek ("Kiedy do niego mówisz to stan przed nim tak żeby Ciebie widział"). Kiedy Twoje dziecko ma problemy z dołączaniem się do zabawy to możesz powiedzieć jego koledze "Jeśli chcesz, żeby on się z Tobą pobawił to weź jego ulubioną zabawkę i pokaż mu ją. Potem zapytaj czy zechce się z Tobą pobawić."

Porozmawiaj o wspólnej zabawie z dziećmi

Przyjaciel Twojego dziecka będzie potrzebował na wstępie trochę czasu zanim zabawa z Twoim dzieckiem rozpocznie się na dobre. Żeby mu trochę to ułatwić porozmawiaj z dziećmi o ich wspólnej zabawie. Jeśli dzieci mają już pomysł na wspólną zabawę to w zasadzie niewiele już trzeba mówić. Pamiętaj, że im więcej dzieci potrafią się bawić samodzielnie tym mniej powinno być Twojej ingerencji w ich zabawę. Jeśli wygląda, że dzieci potrzebują na początku pomocnej dłoni to nie wahaj się im jej zaoferować.

Jeśli dzieci chciałyby się bawić w sklep to możesz ich zapytać w jaką rolę chcą się wcielić ("Kto chce być sprzedawcą, a kto chce być klientem?") Jeśli dzieci mają problemy z tym co się powinno mówić w takich sytuacjach to możesz postarać się coś zasugerować ("Klient może się zapytać: Po ile są te ciasteczka panie sprzedawco?"). Jeśli dzieci chcą bawić się w przyjęcie urodzinowe to możesz podpowiedzieć im, że ważne jest udekorowanie stołu, dawanie prezentów i śpiewanie "Sto lat!".

Jeśli Twojemu dziecku bardzo trudno jest spędzać z kimś czas to może pomocne okażą się pewne wskazówki graficzne. Możesz dać kilka opcji do wyboru w celu ćwiczenia rozwiązywania problemów.

Możesz także porozmawiać o tym jak zachowują się przyjaciele. Popatrz jak na poniższym obrazku mama Jacka mówi Jackowi i jego koledze o stosowaniu komplementów podczas wspólnej zabawy.

Jeśli chcesz pomóc swojemu mieć przyjaciół to trzeba będzie czegoś więcej niż zaproszenia jego kolegi i wyciągnięcia zabawek. Poświęcenie trochę czasu na zaplanowanie spotkania sprawi, że spotkanie będzie bardziej owocne. W tym rozdziale dowiedzieliśmy się co możesz zrobić, żeby przygotować się do takiego spotkania: wybór odpowiedniego kolegi, zabawek i zabaw oraz poćwiczenie wybranych zabaw zanim jeszcze przyjaciel Twojego dziecka przyjdzie. Czytaj dalej aby dowiedzieć się o tym jak zmienia się Twoja rola we wspólnej zabawie dzieci.

Jak rozpocząć zabawę z przyjacielem?

Jak kontynuować zabawę z przyjacielem?

Jak zakończyć zabawę z przyjacielem?